Page 15 - seminer_tr

GÜNLÜK HAYATTA AKTİF VE PASİF SPOR

İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini
yeterli ve dengeli miktarda alıp vücutta kullanabilmesidir. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için, alınan enerji ile
harcanan enerjinin dengede tutulması gerekmektedir. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının %15-18'i,
kadınlarda ise %20-25'ini yağ dokusu oluşturmaktadır. Bu oranın erkeklerde %25, kadınlarda ise %30'un
üstüne çıkması obeziteyi oluşturmaktadır. Günlük alınan enerjinin harcanan enerjiden fazla olması
durumunda, harcanamayan enerji vücutta yağ olarak depolanmakta ve obezite oluşumuna neden
olmaktadır. Fazla kilo ve obezite, hipertansiyon, tip 2 diabetes mellitus, kardiyovasküler hastalıklar (koroner
arter hastalığı), bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri,
erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri) ve kas-iskelet sistemi problemleri de dahil olmak üzere bir dizi
hastalık için önemli risk faktörleridir. COVİD-19 salgınıyla birlikte kişilerin sosyal izolasyon, evde karantina
süreci, sokağa çıkma yasağı gibi zorunlu alınan önlemlerden dolayı milyonlarca insanı etkilemiş ve günlük
fiziksel aktivite etkinliklerini sekteye uğratmıştır (Hüseyin vd., 2020). COVID-19 pandemi sürecinde olumsuz
risk faktörleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu bağlamda risk faktörlerinde uzaklaşmak ve bağışıklık sistemini
güçlendirmek yani kısacası sağlıklı yaşam biçimi davranışı sergilemek önem arz etmiştir. Ayrıca bu dönemde
obezite oluşmadan korunma büyük önem taşımaktadır. Obezite ve benzeri kronik sorunların tedavisinde
egzersiz ve fiziksel aktivite tedavisi önemli rol oynamaktadır. Çalışmalar düzenli olarak fiziksel aktivite ve
egzersize katılımın kilo kontrolünde önemli rol oynadığını göstermektedir. Fiziksel hareketsizlik (fiziksel
aktivite eksikliği), küresel mortalite de (ölüm küresel% 6) dördüncü önde gelen risk faktörü olarak tespit
edilmiştir. Bilindiği üzere düzenli olarak yapılan fiziksel aktivite ve egzersiz bireylerin fiziksel uygunluğunu
(aerobik uygunluk, kassal uygunluk, esneklik ve vücut kompozisyonu) geliştirmekte ve dolayısıyla da sağlıklı
bir yaşam tarzını desteklemektedir. Ancak egzersizin sedanter bir yaşam; koroner arter hastalıkları,
hipertansiyon, obezite, tip II diyabet, bazı kanser tipleri, osteoporoz ve obezite gibi kronik hastalıkların yanı
sıra COVID-19’un risklerini aza indirebilmesi için belirli standartlara sahip olması gerekmektedir. Günlük
hayatımızda farkında olmadan aktif ya da pasif gerçekleştirdiğimiz fiziksel aktivite-egzersiz ve spor
uygulamaları mevcuttur. Bu uygulamalar büyük kas gruplarını içeren dinamik ve ritmik hareketleri
içermelidir. Bu uygulamaları bazen farkında olarak bazende farkında olmadan gerçekleştirebiliriz. Bu tür
aktivitelere örnek olarak yürüyüş, hafif koşu tempolu koşu, bisiklet, yüzme, çömelme kalkma, kol-bacak
hareketleri, baş-gövde hareketleri gibi aktiviteler verilebilir. Bunları bazen planlı bazen de günlük
yaşantımızın bir bölümünde gerçekleştirebiliriz. Bu tür uygulamalar bireylerde egzersiz programından bir
gelişim elde edilmesi için egzersiz haftada 3-5 gün arasında ve günde 20-60 dakika arasında yapılmalıdır ve
gelişim elde edilebilmesi için egzersiz şiddetinin maksimum kalp atım hızının %55 ile 70’ı arasında olması

12