Page 19 - seminer_tr

ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLERDE
FİZİKSEL AKTİVİTE VE SPOR

DOÇ. DR. HALİL SAROL
Kırıkkale Üniversitesi
Spor Bilimleri Fakültesi,
Spor Yöneticiliği Bölümü

Engellilik teriminin dünyada ve ülkemizde çok tarihsel süreç içerisinde farklı kullanım şekillerinin olduğu
görülmektedir. Örneğin, özürlü, farklı gelişim gösterenler, öğrenme farklılığı olanlar, özel eğitim gerektiren
bireyler gibi farklı kullanımlarının olduğu görülmektedir (Özer, 2017). Ancak günümüzde bu terimlerin yerine
kullanımın toplumda bu bireyleri etiketlemeden yapılan tanımlamaların tercih edilmesinin ve kullanılması
önemli görülmektedir. Bu kapsamda “özel gereksinimli bireyler” terimi olarak kullanılması daha uygun
görülmektedir (Baykoç, 2017). Dünya Engellilik Raporu (2011) verilerine göre, dünya nüfusunun %15’inin 1
milyardan fazla kişinin özel gereksinime ihtiyaç duymaktadır. Ülkemizde ki ise yaklaşık 10 milyon birey özel
gereksinime ihtiyaç duymaktadır.
Dünyada ve ülkemizde özel gereksinimli bireylerin gelişimine, eğitimine ve yaşam becerilerinin artırılmasına
yönelik birçok uygulamaların olduğu bilinmektedir. Bu uygulamalardan birisi de fiziksel aktivite ve spor
uygulamalarıdır. Fiziksel aktivite ve spor uygulamalarının özel gereksinimli bireylere olumlu birçok etkileri
vardır (Martin, 2013). Bu etkiler bedensel sağlık üzerine, ruhsal ve sosyal sağlık üzerine etkileri olarak
gruplayabiliriz. Bedensel sağlık üzerine etkileri kapsamında obezitenin azaltılması, kalp damar
hastalıklarının önlenmesi, eklem hareketliliğin artırılması, metabolizmanın hızlanması ve benzeri birçok
yararının olduğu bilinmektedir (Winnick, 2017). Ruhsal ve sosyal sağlık kapsamında, depresyon ve kaygı
bozukluğu riskini azaltması, bedeni ile barışık, özgüvenli bireyler yaratması, iletişim becerilerini geliştirmesi
gibi yararları bulunmaktadır (Sarol ve diğ, 2022). Diğer yandan fiziksel aktivite ve spor yolu ile birçok
becerinin kazandırıldığı, bu beceriler ile serbest zamanlarının daha anlamlı kılınmaktadır.

16