Page 54 - proje_kitapcik

BÖLÜM 5
Spora Katılıma Etki Eden Sosyal Faktörler

Spor Ortamına Erişim
Spor ortamına erişim, bireylerin spora katılması için spor tesislerinin uygunluğunu ifade etmektedir. Spor
ortamının erişilebilirlik, büyüklük, güvenlik, destek ve estetik özellikleri bireylerinin spor davranışını ve
spora yönelik talebi artırabilmektedir. Ünal (2014) kamuya açık spor tesislerinin halkın spora katılımı için
önemli etken olduğunu belirtmektedir. Handy ve diğerleri (2007) ise spor tesislerine erişim için toplumla
bağlantısı, yoğunluğu, arazi kullanım özellikleri, estetik, güvenlik (veya algılanan güvenlik), toplu taşımaya
uygunluk olmak üzere fiziksel aktiviteye katılım seviyesini etkileyen altı tasarım özelliği olduğunu
belirtmiştir. Bireyin bulunduğu yer ile gidilecek yer arasındaki mesafenin azaltılması, araba kullanmak
yerine yürümesine veya bisiklete binmesine izin verilmesi, güvenli ve estetik bir ortama sahip olması
bireyleri spor yapmaya teşvik etmektedir.
Sosyal Sınıf
Sınıf kavramı genelde politik, ekonomik ve kültürel olmak üzere üç boyut ekseninde tanımlanmaya
çalışılmaktadır. Politik boyut sosyal sınıfların ve sınıf davranışlarının toplumda yarattığı ekonomik, sosyal ve
politik değişimlere odaklanırken, ekonomik boyut, finansal eşitsizliğe, kültürel boyut ise, yaşam şekli sosyal
davranış ve toplumdaki prestijin dağıtımına odaklanmaktadır (Turner, 2006).
Sosyal sınıf bir toplumdaki benzer zenginlik ve güç ve statüyü paylaşan bir grup olarak tanımlanmaktadır.
Toplumsal sınıflarda insanların nasıl yaşadığını ve ötekiler tarafından nasıl algılandığını ve davranıldığını
belirlemek için bireyin yeri önemlidir (Berber, 2003). Tüm toplumlarda sosyal sınıflar bulunmaktadır ve
bireyler arasındaki ekonomik eşitsizlikler hayat boyunca var olmaya devam etmektedir (Coakley, 2007).
Sosyal sınıf, spordaki fırsatları incelerken dikkate alınması gereken önemli bir faktördür. Ailesinin geliri kısıtlı
olan çocuğun tenis ve golf oynamak, okyanusta sörf yapmak, kayak, kano, yamaç paraşütü ya da su kayağı
yapmak için fırsatları daha az olacaktır. Bu tür faaliyetler sadece gerekli donanıma erişim için parası olanlara
açıktır. Ekonomik düzeyi düşük kişiler, kamuya açık tesislerde yapılan sporlara veya yalnızca sınırlı ekipman
ve küçük katılım ücretleri gerektiren sporlara yönelmektedirler.
Alt sınıfa mensup bireylerin, doğrudan bir şekilde fiziksel temasın yoğun bir şekilde yaşandığı, şiddet ve
bedensel gücü ön plana çıkartan bireysel ve takım sporlarına katılım göstermeleri yüksek bir olasılıktır. Alt
sınıfa mensup bireyler, sporu bir toplumsal hareketlilik aracı olarak, daha üst sınıfara erişmek amacıyla
kullanmakta ve bu nedenle de profesyonel sporlara ilgi göstermektedirler. Orta sınıfa mensup bireyler ise
genellikle takım sporlarına ve üst sınıfın katılım gösterdiği sporlara yoğun ilgi duymaktadırlar. Üst sınıfa
mensup bireyler ise özel kulüpler aracılığıyla girilen, katılım için belli bir harcama yapmanın zorunlu olduğu
çeşitli sporlara yönelmişlerdir (Dever, 2021).

51