Page 48 - proje_kitapcik

BÖLÜM 2
Sosyalleşme ve Spor

Spor, tarihsel, toplumsal ve kültürel güçlerin toplumsal bir temsilidir. Sporda sosyalleşme süreci toplum
içinde gerçekleştiğinden, toplumda karşılaşılan aynı sorunlar genellikle spor ortamına da yansır. Spor,
toplumdaki koşulları onaylar, meşrulaştırır ve yeniden üretir. Toplumsal gerçekliği yeniden üreten spor,
toplumun kültürü, sosyal, politik ve ekonomik düzeni hakkında anlamlar taşıyan cinsiyet, ırk ve sınıf ilişkileri
beden ve fiziksel aktiviteye bakış açısını ifade eder (Greendorfer ve Bruce, 1991).
Spora katılımın en önemli özelliği sağlıklı yaşamı teşvik etmesi ve hareketsizliğe bağlı hastalıkların
önlenmesine yardımcı olmasıdır. Düzenli spor ya da egzersizin vücut kompozisyonunun iyileştirilmesi,
fiziksel aktivitenin, koordinasyonun, yaşam kalitesinin, psikolojik ve bilişsel faaliyetlerin artırılması gibi
fiziksel ve zihinsel sağlığı geliştirici pek çok olumlu yanı bulunmaktadır (Humphreys ve diğ., 2019). Bu
nedenle sporda sosyalleşme bir spora katılıma ve bu sporun sürdürülmesine (hatta sona erdirilmesine)
katkıda bulunacak etkileşimler dizisi olarak düşünülebilir (Heuser, 2005). Günümüzde hareketsiz yaşam
tarzının yaygınlaşması ve kötü beslenme alışkanlıkları insanlığın karşı karşıya kaldığı en büyük toplumsal
sorunlardan birisi de obezitenin neden olduğu hastalıklarla mücadele etmektedir (Lim ve Pranata, 2020). Bu
bakımdan spora katılım ve sporda sosyalleşme süreci oldukça önemlidir. Donnelly ve Young (1999), bir spor
kültürüne kabul edilmek yani sosyalleşmek için dört aşama tanımlamıştır: Bunlar,
1. Spor hakkında bilgi sahibi olmak
2. Spor yapan insanlarla zaman geçirmek ve kaynaşmak
3. Diğer katılımcıların beklenti ve davranışlarını öğrenmek
4. Diğer katılımcılar tarafından gruba kabul edilmektir.
Bu süreci sağlıklı bir biçimde tamamlayabilen bireylerin spora devam etme olasılıkları yükselmektedir.
Sosyalleşme ve sporu incelerken, sosyalleşme sürecinin birbiriyle ilişkili iki yönü vardır:
1. Spora katılma biçimlerini etkileyen faktörleri inceleyen “spora yönelik sosyalleşme” ve
2. Spora katılımın spor katılımcıları da dahil olmak üzere bireyleri nasıl etkilediğini inceleyen “spor yoluyla
sosyalleşme”dir (Leonard II, 1980).
Spora yönelik sosyalleşme ve spor yoluyla sosyalleşme birlikte sporda sosyalleşme sürecini ifade etmektedir
(Leonard II, 1980). Spora yönelik sosyalleşme ebeveynlerin, kardeşlerin, arkadaşların, okuldaki olanakların
ve öğretmenlerin yanı sıra sosyal çevre ve medya gibi aracılar bireylerin spora yönelmesinde önemli
sosyalleşme aracıları olarak görülmektedirler. Spor yoluyla sosyalleşme ise spora katılım yoluyla bireyde
karakter oluşturma, disiplini öğretme, yaşam mücadelesine hazırlama, ahlaki gelişim ve iyi bir vatandaş
olmaya yardımcı olma ve istendik kişilik özelliklerini geliştirme gibi sonuçların oluşturulmasını ifade
etmektedir.

45